Αρχαιολογικό Μουσείο Κυθήρων
Στεγάζεται στη Χώρα Κυθήρων. Το Μουσείο βρίσκεται στην είσοδο του οικισμού της Χώρας και σε μικρή απόσταση από την κεντρική πλατεία του οικισμού.
Μετά από μία μακρά περίοδο εννέα χρόνων που έμεινε κλειστό λόγω ζημιών που υπέστη από τον σεισμό του 2006, το Μουσείο άνοιξε ξανά τις πόρτες του στο κοινό στις 8 Μαΐου 2016, πλήρως ανακαινισμένο και με μία σύγχρονη έκθεση. Το κτήριο διαθέτει σύγχρονες υποδομές, σύνδεση και ελεύθερη πρόσβαση στο διαδίκτυο για τους επισκέπτες, και είναι προσβάσιμο σε Άτομα με Ειδικές Ανάγκες (άτομα με προβλήματα κίνησης και άτομα χωρίς όραση).
Ιστορικό
Η προσπάθεια για ίδρυση Αρχαιολογικού Μουσείου στα Κύθηρα ξεκινά όταν ο γυμνασιάρχης Σπύρος Στάθης, τη δεκαετία του 1930, και κατόπιν ο φιλόλογος καθηγητής και άμισθος αρχειοφύλακας Θεμιστοκλής Πετρόχειλος, τη δεκαετία του 1940, συγκεντρώνουν αρχαιότητες από παραδόσεις ιδιωτών. Η πρώτη συλλογή στεγάζεται σε αίθουσα του Αρχειοφυλακείου, στο Κάστρο της Χώρας. Αργότερα, το 1959, ο Παναγιώτης Στάθης παραχωρεί μία μικρή αίθουσα στον κεντρικό δρόμο της Χώρας, όπου συγκεντρώνονται αρχαιότητες και κειμήλια διαφόρων εποχών.
Η συστηματική ανασκαφική έρευνα στην Παλαιόπολη τη δεκαετία του 1960 φέρνει στο φως πλήθος αρχαιολογικών ευρημάτων. Την ανάγκη φύλαξης και έκθεσής τους ήρθε να θεραπεύσει η δωρεά, τη δεκαετία του 1970, από τον Κυθηραϊκό Σύνδεσμο του κτηρίου στην είσοδο της Χώρας, όπου τη δεκαετία του 1920 είχε στεγαστεί η Οικοκυρική Σχολή. Το Αρχαιολογικό Μουσείο αρχίζει να λειτουργεί το φθινόπωρο του 1981 και παραμένει επισκέψιμο για 25 χρόνια, μέχρι τον Ιανουάριο του 2006, όταν ένας ισχυρός σεισμός προκαλεί σοβαρές ζημιές στο κτήριο.
Τον Οκτώβριο του 2013 το κτήριο εκκενώνεται και αρχίζουν παράλληλα οι εργασίες επισκευής και επανέκθεσης. Το έργο της «Επισκευής, διαρρύθμισης και επανέκθεσης του Αρχαιολογικού Μουσείου Κυθήρων εντάσσεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Αττική» του ΕΣΠΑ 2007-2013 στις 8 Αυγούστου 2013 και ολοκληρώνεται στις 31 Δεκεμβρίου 2015. Την μελέτη και επίβλεψη της επισκευής του κτηρίου ανέλαβε η Διεύθυνση Μελετών και Εκτέλεσης Έργων Μουσείων και Πολιτιστικών Κτηρίων και το έργο της επανέκθεσης εκτέλεσε η Εφορεία Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής, Πειραιώς και Νήσων του ΥΠ.ΠΟ.Α.
Διοικητικά υπεύθυνη:
Εφορεία Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής, Πειραιώς και Νήσων
Τ.Κ. 80100, Χώρα Κυθήρων (Νομός Αττικής)
Τηλέφωνο: +30 2736039012
Email: efadyat@culture.gr
Λαογραφική Συλλογή Κυθήρων
είναι προσφορά της προσωπικής εργασίας του δάσκαλου Δημήτρη Λουράντου (συνταξιούχου διευθυντή του Δημοτικού Σχολείου) που συνέλεγε επί πολλά χρόνια μαζί με τους μαθητές του αντικείμενα από την παλαιά καθημερινή ζωή του νησιού. Σήμερα η συλλογή φιλοξενείται στο παλαιό Δημαρχείο, δίπλα στον αστυνομικό σταθμό, στην Χώρα Κυθήρων.
Πληροφορίες Τηλ: +30 2736031336, +30 6984040320
Ώρες λειτουργίας 8.00 – 14.00 Ελεύθερη Είσοδος
Mόνιμη έκθεση Οικοσήμων
Στο κτίριο της πυριτιδαποθήκης, του ενετικού κάστρου Κυθήρων, στεγάζεται η μόνιμη έκθεση Οικοσήμων, η οποία διαμορφώθηκε από την Α’ Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και είναι ανοικτή στο κοινό, από το καλοκαίρι του 2013. Πρόκειται για μια συλλογή 17 οικοσήμων ενετικών οικογενειών (οικίας Βενιέρ), αλλά και ντόπιων νησιωτών (οικίας Κασιμάτη), καθώς επίσης και οικογενειών ορθόδοξων επισκόπων (Μόρμορη).
Η έκθεση αναπτύσσεται σε τρεις θεματικές ενότητες: α) Οικόσημα κλάδων οικογενειών, η οποία περιλαμβάνει οικόσημα που ανήκουν στην ίδια οικογένεια με παραλλαγές στην εραλδική παράσταση, β) οικόσημα ταυτότητας που ταυτίζονται δηλαδή με συγκεκριμένες οικογένειες χωρίς κάποια άλλη παραλλαγή στην εραλδική παράσταση, γ) οικόσημα οικογενειών επισκόπων των Κυθήρων όπως του επισκόπου Μόρμορη, που φέρει στο κέντρο του θυρεού ανάγλυφο το ψάρι μουρμούρα. Το συγκεκριμένο ανήκει στην κατηγορία των «ομιλούντων», «λαλούντων» ή «φανερών» θυρεών, επειδή το έμβλημα που φέρει εμφανίζει ομοιότητα νε το επίθετο του κατόχου του.
Το Μουσείο με τα εκθέματα, τις δίγλωσσες επεξηγηματικές πινακίδες και τα ενημερωτικά φυλλάδια προσφέρει στον επισκέπτη την δυνατότητα να ανακαλύψει το παρελθόν του τόπου, μέσα από την ολοκληρωμένη παρουσίαση των ιστορικών, κοινωνικών και λαογραφικών στοιχείων του νησιού μας.
